Su kaynaklarındaki kirlilik uydudan takip edilebilecek

Gebze Teknik Üniversitesinde (GTÜ), makine öğrenimi temelli su kalitesi takip sistemi geliştirildi.

GTÜ’den yapılan açıklamada, Türkiye’nin teknolojik değişim ve dönüşümünde ilklere imza atan Gebze Teknik Üniversitesince bilişim tabanlı bir projenin daha başarıyla hayata geçirildiği belirtildi.

Üniversitede uydu görüntülerini kullanarak su kalitesini ölçen makine öğrenimi modeli geliştirildiği bildirilen açıklamada, “Su kaynağından örnek alınmadan düzenli şekilde suyun kalitesinin gözlenebildiği teknoloji, Türkiye’de ilk olma özelliği taşıyor.” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, yürütücülüğünü GTÜ Bilişim Teknolojileri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erchan Aptoula’nun yaptığı projede, Samsun Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Sema Arıman’ın araştırmacı olarak görev aldığı kaydedildi.

– “Model, 5 günde bir güncel su kirliliği haritaları oluşturuyor”

Açıklamada görüşlerine yer verilen Aptoula, TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında geliştirilen modelin performansını göstermek için Kızılırmak Deltası’nda yer alan Balık Gölü’nü seçtiklerini belirtti.

Su kalitesini ölçen makine öğrenimi modelinin, düzenli şekilde uydu görüntülerini kullanıp 5 günde bir güncel su kirliliği haritaları oluşturduğunu kaydeden Aptoula, şöyle devam etti:

“Olağan şartlarda, çevre mühendisleri göllere gidip örnek toplayıp laboratuvarda analiz ediyor. Bu hem zaman alıyor hem maliyetli hem de sadece birkaç noktadaki su kalitesi hakkında bilgi veriyor. Kaldı ki birçok göl öyle kolay da ziyaret edilemiyor. Bizim yaklaşımımız ile tüm gölün 5 günde bir su kalitesi haritası üretiliyor. Ne göle gitmeye gerek var ne laboratuvarda analiz yapmaya. Sentinel-2 uydusunun 5 günde bir çektiği görüntüler alınıyor, geliştirdiğimiz makine öğrenimi modeli, 6 farklı kirlilik parametresine göre regresyon gerçekleştirip gölün kirlilik haritalarını yüksek isabetle üretiyor.”

Balık Gölü’nün 1998’den beri Ramsar Sözleşmesi kapsamında uluslararası öneme sahip sulak alan olarak korunduğunu ve ülkedeki kuş türlerinin yüzde 74’üne ev sahipliği yaptığını vurgulayan Aptoula, “Modeli GTÜ olarak biz geliştirdik. 2017-2019 arasında gölden örnek toplama ve analiz etme görevini Sema hoca ve ekibi gerçekleştirdi.” bilgisini verdi.

Prof. Dr. Aptoula, çevre kirliliği ve çevre koşullarının en kolay şekilde bilinip kontrol edileceği bu modelin çıktılarının “https://sites.google.com/view/waterqualitymap/” adresinden incelenebileceğini ifade etti.